Πάσχα και η ατμόσφαιρα γεμάτη ήχους και συναισθήματα. Από την ακολουθία του Νυμφίου, Κυριακή βράδυ, μέχρι την ώρα που θα ακουστεί το «Χριστός Ανέστη», η ψυχή μου γεμίζει εικόνες, φωνές, λόγια, αρμονία, συγκίνηση, θύμισες, χαρμολύπη. Γιατί η χαρά και η λύπη είναι συνυφασμένες. Εκεί που είναι το χαμόγελο, εκεί είναι και το δάκρυ. Εκεί που η καρδιά χτυπά από ευχαρίστηση, χαρά, ευτυχία, εκεί χτυπά κι από συμπόνια, λύπη, δυστυχία. Κι ας προσπαθούμε να καταπνίξουμε τα ακραία μας συναισθήματα για να «νοιώσουμε καλά». Δεν γίνεται να νοιώθεις καλά άμα δεν έχεις όλη την κλίμακα του «αισθάνεσθαι» εν ενεργεία. Αν δεν λειτουργεί μέσα σου και η «Ζωή εν Τάφω» και το «Χριστός Ανέστη». Έτσι είμαστε φτιαγμένοι κι έτσι εξισορροπούμε τη ζωή μας και την πνευματική μας υγεία.
Έτσι ήταν φτιαγμένος κι ο κυρ-Παντελής. Χαρούμενος και λυπημένος. Ευχάριστος κατά το πλείστον, αλλά και δυσάρεστος όταν η ανάγκη το έκρινε απαραίτητο. Έλεγε τα σύκα-σύκα, αλλά και έκρυβε βαθιά μέσα του τη σκάφη-σκάφη για να μην πληγώσει αυτούς που αγαπούσε. Κι αγαπούσε όλον τον κόσμο. Την οικογένεια του, τα παιδιά του, αλλά και όλα τα παιδιά που κυριολεκτικά συνωστίζονταν γύρω του, θαρρείς και είχε εκείνο το ιδιαίτερο κάτι, που τους έλεγε πως αυτός ο άνθρωπος θα σας νοιαστεί κι ας είστε άγνωστα φοιτητάκια από κάθε γωνιά της Ελλάδας ή και της Γης ακόμα.
Είχε ένα χαμόγελο για όλους ο κυρ-Παντελής και μια καλή κουβέντα για τον καθένα που τον πλησίαζε. Γινόταν όμως και αυστηρός εκεί που έπρεπε και πολλές φορές καυτηρίαζε τα κακώς κείμενα, φροντίζοντας πάντα να είναι ειλικρινής και δίκαιος. Ακραίος δεν ήταν όμως ποτέ, παρά μόνον όταν θυσίαζε το προσωπικό του συμφέρον για τον αδύναμο και τον μη έχοντα. Δεν κυνήγησε ποτέ το χρήμα αν και επικρίθηκε γιαυτό από νεότευκτους συγγενείς και πολυχρηματίζοντες με ανορθόδοξο τρόπο περίεργους, που κατά καιρούς παρισέφρυαν στον οικογενειακό και φιλικό του κύκλο. Δεν έγινε ποτέ πλούσιος σε χρήμα. Σε συναισθήματα ήταν Κροίσος όμως. Τα οικονομικά του ήταν περιορισμένα γιατί είχε τόσα στόματα να θρέψει, παιδιά να αναθρέψει και να σπουδάσει, κορίτσια να παντρέψει. Αυτά τα στενά περιθώρια όμως χωρούσαν μέσα και τον καφέ του φτωχού φοιτητή και το σάντουιτς που το γέμιζε με μπόλικο σαλάμι και κασέρι «γιατί τα παιδιά είναι μακριά απ’ τα σπίτια τους και τα λεφτά τους λίγα», όπως χαρακτηριστικά ψιθύριζε πίσω από το ψυγείο του Κυλικείου του στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου. Είχε κατανοήσει πλήρως τη ρύση του Ιησού «ο έχων δύο χιτώνας» και δεν έκανε δεύτερη σκέψη προκειμένου να δώσει τον δεύτερο δικό του σε κάποιον που δεν είχε κανένα. Και ο Θεός δεν τον άφησε ποτέ χωρίς χιτώνα. Ούτε αυτόν, ούτε την οικογένεια του.
Δεν τον άγγιζε καθόλου η κριτική όλων αυτών που πάλευαν μόνο για την πάρτη τους και κοιτούσαν να βάζουν στην πάντα για να έχουν κι όχι για να ζουν. Δεν είχε συναισθήματα γιαυτούς. Απλώς ήξερε πως υπήρχαν. Έτσι για να τον κάνουν να ξεχωρίζει. Κι άμα του έλεγες πως είναι εκεί αυτοί όλοι, η απάντηση του ήταν: «...ου γαρ οίδασι....» και την συνόδευε πάντα μ’ ένα χαμόγελο.
Εκείνο που τον έκανε να έχει ακραία συναισθήματα βαθιά μέσα στην ψυχή του, ήταν η Μουσική. Σπουδαγμένος στο Άγιον Όρος, με πτυχία Βυζαντινής Μουσικής από τους καλύτερους δασκάλους της εποχής του και με πάμπολλα δικά του χειρόγραφα μαθήματα γραμμένα παντού, έζησε μια ολόκληρη ζωή με τον καημό πως αυτοί που ήταν να του αναγνωρίσουν την ικανότητα και την τέχνη του δεν το έκαναν ποτέ. Και η αιτία ήταν πως σ’ αυτούς έλεγε πάντα τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Δεν δίσταζε ποτέ να επισημαίνει και να καυτηριάζει τα λάθη τους. Κι όπως ήταν φυσικό του γύρισαν την πλάτη ή ακόμα και τον έφτυσαν προς το δικό τους συμφέρον και εγωισμό. Αλλά ποτέ δεν τους κράτησε κακία. Ένα παράπονο μόνο έβγαινε μαζί με το χαμόγελο και τα μάτια του πίσω από τα γυαλιά λαμπύριζαν καθώς έλεγε για μια ακόμα φορά: «...ου γαρ οίδασι...»
Ήταν άνθρωπος με παρρησία ο κυρ-Παντελής. Δεν δίστασε να πάει σε δίκη τον παπά της εκκλησίας που έψαλλε, όταν εκείνος του έβρισε τα θεία μέσα στο Ναό, επειδή του είπε να μην παίρνει το λάδι που έφερναν οι πιστοί για τα καντήλια στο σπίτι του. Και μετά απέσυρε τη μήνυση γιατί θεώρησε πως δεν υπήρχε λόγος να καταδικαστεί κιόλας ένας άνθρωπος με τόσα παιδιά. Το ράσο ήθελε να τιμωρηθεί , όχι ο οικογενειάρχης. Αρνήθηκε τη πρόταση του Δεσπότη να τον κάνει παπά, γιατί όπως του είπε: «Παπάς δεν θέλω να γίνω γιατί είναι επάγγελμα και ιερέας δεν μπορώ γιατί είναι λειτούργημα. Κι εγώ είμαι άνθρωπος με πάθη και το ράσο είναι βαρύ αν είναι να μείνει καθαρό».
Αυτός ήταν ο κυρ-Παντελής. Και κάθε που είναι Πάσχα οι θύμισες και τα συναισθήματα που έτσι κι αλλιώς βρίσκονται πάντα έντονα μέσα μου, φουντώνουν περισσότερο, με πνίγουν και με κάνουν να βουρκώνω σε κάθε ύμνο αυτών των ημερών. Τον βλέπω μπροστά μου να κάθεται πάνω στα χαλάσματα έξω από τον Πολιούχο της Σαλονίκης της αγαπημένης, τον Αι Δημήτρη, και να ακούει τον φίλο του τον Χρύσανθο να ψέλνει μέσα και τα μάτια του να είναι γεμάτα δάκρυα. Αυτές τις μέρες η φωνή του αντηχεί πιο έντονα μέσα μου να ψέλνει: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...». Το αηδόνι που τον έλεγε ο Δάσκαλος του ο Ρωμανός ο Βατοπαιδινός, ηχεί στ’ αυτιά μου όλες τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και αγγίζει την ψυχή μου ακόμα πιο έντονα. «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις....» Το ίσο που κρατούσε με τα δάχτυλα του πάνω στις κουβέρτες ακόμα κι όταν ανήμπορος από το εγκεφαλικό βρισκόταν στο κρεβάτι, ακόμα είναι μέσα στα μάτια μου... «Η Ζωή εν Τάφω...». Η σκέψη του και η προσωπικότητα του θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στην μνήμη μου γιατί μου σφράγισαν τη ζωή.... «’Άξιον εστίν ως αληθώς ...». Τα λόγια του και η ζωή του θα είναι διδάγματα για μένα, αφού διαπιστώνω πως αυτόματα τα έχω περάσει στα παιδιά μου και στους μαθητές μου.... «Λαός υπερυψούται εις πάντας τους αιώνας...». Κι ας τελειώνει το Ευαγγέλιο της Ανάστασης με το: «...εφοβούντο γαρ». Αυτός είναι ο προσωρινός φόβος, πριν έρθει η απάντηση του ψάλτη: «Αναστήτω ο Θεός και διεσκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού...», για να ακολουθήσει η ανταπάντηση του ιερέα: «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, Θανάτω Θάνατον πατήσας...» και να ηχήσει πάλι στ’ αυτιά μου το αηδόνι ο κυρ-Παντελής να κλείνει μ’ ένα: «Αμήν» και να σφραγίζει έτσι με την ευχή: «Μακάρι να γίνουν όσα είπαμε» τη σκέψη μου και τη ζωή μου ολόκληρη.
Γιατί είναι χαρμολύπη να είσαι κόρη του κυρ-Παντελή. Φορτίο γλυκό και πολλές φορές δυσβάσταχτο και χαρά μεγάλη να ανακαλύπτεις κάθε μέρα και κάποιον άλλον που τον θυμάται και τον θαυμάζει, κάποιον ακόμα που έχει να προσθέσει ακόμα ένα λιθαράκι στο μωσαϊκό της προσωπικότητας του κυρ-Παντελή που έχεις φιλοτεχνήσει μέσα σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου